PRIKAZ KNJIGE "INTERNET U SVAKODNEVNOM ŽIVOTU", BERI VELMAN I KEROLAJN HEJTORNTVAJT (PRIR.)
 Istorijski posmatrano, možemo govoriti o nekoliko tranzcionih perioda u razvoju društva od tradicionalnog, ruralnog, dominantno poljoprivredne orijentacije, sa nedovoljno razvijenom podelom rada, pa sve do modernog društva sa visokorazvijenom industrijskom proizvodnjom u kome je socijalni položaj pojedinca definisan prevashodno na osnovu postignuća. Današnje društvo nalazi se u procesu evoluiranja u postindustrjsko, a osnovni proizvod našeg doba jeste informacija. Sve češće o društvu govorimo kao o digitalizovanom, globalnom sistemu koji tvore zajednice povezane elektronskim mrežama preko kojih se vrši razmena informacija. Upravo u ovom kontekstu jedino i možemo smisleno tumačiti napor koji su uložili Beri Velman i Kerolajn Hejtorntvajt da knjiga (The Internet in Everyday Life, Barry Wellman & Caroline Haythornthwaite) dođe do svojih čitalaca.
Novi mediji, kakav je internet, imaju kapacitet da utiču na promenu društvene strukture, odnosno na distribciju moći, kao i na društvene i komunikacione mreže. Tokom prethodnog veka, posledice upotrebe novih sredstava komunikacije očitavale su se u načinu na koji su društva prihvatala tehnološke inovacije kakve su bile telegraf, telefon, radio i televizija. Internet i World Wide Web su inovacija čiji uticaji bivaju inkorporirani u društvo našeg doba.
Velman i Hejtorntvajtova, zajedno sa još četrdeset jednim autorom (među kojima su i najpoznatija imena u ovoj oblasti danas), u ovoj su knjizi nastojali da preispitaju ulogu interneta u svakodnevnom životu. Već pogled na sadržaj same knjige daje dobar utisak o tome kako podrobnu analizu uloge interneta u svakodnevnom životu ova publikacija donosi. Pored uvodnog teksta Hauarda Rejnglda i predgovora koji je napisao Manuel Kastels, izdanje sadrži pet poglavlja: a) uvod u kome priređivači diskutuju o internetu kao o socijalnom sistemu namesto kompjuterske mreže; b) mesto interneta u svakodnevnom životu; c) studije upotrebe interneta u kontekstu utroška vremena (uticaj na interpersonalne odnose, i druge načine provođenja vremena); d) studije uticaja interneta na zajednicu i e) internet u školi, na poslu i u kući.
Pojedinačna poglavlja sadrže odabrane studije o uticaju interneta sprovedene u SAD, Kanadi, Velikoj Britaniji, Nemačkoj, Indiji, Japanu, ali i globalno. Moguće je izdvojiti nekoliko osnovnih tema oko kojih je građena struktura ove knjige:
• Digitalna podela: koliko je brojna internet populacija, ko je onlajn, ko kako i za šta koristi internet, koliko se vremena provodi onlajn - ovo su osnovna pitanja koja su postavljena i razmatrana;
• Internet i socijalna interakcija: da li biti na internetu znači biti sam, kako internet utiče na vreme koje provodimo sa drugim ljudima i na prijateljstva, da li dinamika socijalne interakcije na Mreži utiče na dobrobit pojedinca pozitivno ili negativno;
• Internet kao deo svakodnevnog života a ne kao sajberprostor: suština uticaja interneta može se sagledavati samo ukoliko se on posmatra iz perspektive u kojoj je inkorporiran u svakodnevno - proširivanjem fokusa na socijalne svetove u koje je duboko usađen.
Istraživanja koja su u ovoj knjizi predstavljena, po mišljenju urednika, sugerišu da je internet naglasio pomak ka umreženom društvu: zaokret ka životu u mreži umesto u grupi. Personalizacija, prenosivost, sveprisutna povezanost i imanentna pokretljivost bežičnog interneta podstiču kao osnovu savremene zajednice.
U celini gledano, osnovni zaključak koji prostiče nakon čitanja ove knjige je sledeći: internet je uspeo da transformiše pojedince u stanovnike Mreže omogućujući im da prevaziđu granice svojih lokalnih zajednica.
Kritički sagledavajući knjigu koju su priredili Velman i i Hejtorntvajtova, neophodno je izneti nekoliko generalnih opaski. Naime, ne smemo smetnti s uma da su istraživanja koja su publikovana nastala u jednom određenom trenutku u kome, sudeći po broju korisnika interneta u svetu, internet svakako nije još uvek postao deo svakodnevnog života. Bar ne za veći deo sveta. Stoga ovu knjigu treba shvatiti pre kao nastojanje autora da naglase da je u pročavanju efekata interneta neophodno pratiti nešto drugačiju liniju - usmeriti pažnju na to kako se internet uklapa svakodnevni život namesto posmatrati ga kao izdvojen svet. Za svako od ovih poglavlja bi se pre moglo reći da je deskriptivno, fokusirano na iznošenje empirijskih nalaza, nego teorijsko. Ovakav pristup, čini se, nije nekonzistentan sa navedenom namerom autora.
Poglavlja obuhvaćena ovom knjigom pružaju izuzetno dobru diskusiju uloge interneta u socijalnim odnosima među pojedincima, u porodici, sa prijateljima, ali i nepoznatim osobama. Internet je predstavljen kao novi kanal pomoću koga se mogu stvarati, razvijati i održavati socijalne mreže. Držeći se multikulturalne perspektive, ova knjiga ujedno jeste i dobar uvod u sagledavanje uticaja interneta na život i razvoj raznolikih kulturnih sredina. |
